Blijf in gesprek over Bijbelse onderwijsvisie

De Code Goed Bestuur voor het basisonderwijs is vernieuwd.
Deze vereist zorg voor ”goed onderwijs”, op basis van een goed doordachte onderwijsvisie. Als voorbereiding op de nieuwe schoolplanperiode is het nuttig om hierover na te denken. Wat is elementair voor christelijk onderwijs op onze scholen, juist nu?

Dit opinieartikel is gepubliceerd in het Reformatorisch Dagblad (13 okt 2021). Het bevat de hoofdelementen van de bijdrage op de regioavonden van de VBSO over het eerste principe van de nieuwe Code Goed Bestuur.

In onderwijsland zien we toenemende aandacht voor het element van persoonsvorming, waaraan de school mede aandacht besteedt. De kinderen groeien naar volwassenheid en dat vraagt om bijsturing en vorming. Zie alleen al de moreel geladen debatten over burgerschapsonderwijs, dat duidelijk ook moet gaan over de persoonlijke waarden en normen die we kinderen meegeven.

Voor reformatorische scholen is die algemeen gevraagde onderwijsvisie een visie vanuit de Bijbelse opdracht. De leerlingen inscherpen wie de Heere geweest is en zijn zal, hoe zij hun hoop alleen op God hebben te stellen, om voor Hem te leven (Psalm 78, Deuteronomium 6). Dat betekent bijvoorbeeld voor het onderwijs een liefdevolle en bescheiden benadering, zowel van de kinderen als van de mensen om ons heen, met verwondering over de schepping en oog voor de geestelijke strijd in de geschiedenis. In de christelijke onderwijsvisie stond het element persoonsvorming altijd al voorop.

Uitgangspunten

We noemen (in het kort) nog vier andere belangrijke uitgangspunten voor christelijk onderwijs.

1. Waardeer het grote goed dat we Bijbels onderwijs kunnen geven. Onderzoek de Schrift en geschriften om gefundeerd te blijven op de grondslag waarop onze scholen zijn opgericht. Wat zeggen Gods Woord en onze belijdenis en hoe krijgt dat betekenis aan de bestuurstafel, in het schoolplan, in de dagelijkse praktijk? Bewaar het exclusieve karakter van de Bijbelse boodschap in leer en leven. Hiervoor is weerbaarheid nodig. Alle gezinnen die zich geheel in deze boodschap herkennen, zijn van harte welkom.

2. Gezin en kerk zijn van God gegeven instituten, de school is daaraan dienstbaar. Waardeer en versterk de gemeenschap, en investeer erin, te midden van alles wat onder druk staat. Een optimale relatie tussen gezin, school en kerk is een stevige basis als een drievoudig snoer. Zoek elkaar op, sta elkaar bij, zonder op elkaars stoel te zitten. En blijf samen staan voor de scheppingsinstellingen, zoals God die heeft bedoeld. De paradijsbloemen, hoewel geknakt, zijn van God gegeven. Laten onderwijs en opvoeding elkaar ondersteunen.

3. Burgerschap is een thema waarmee iedereen te maken heeft. Als Micha 6:8 (recht doen, weldadigheid liefhebben en ootmoedig wandelen met God) en de Tien Geboden in onze schoolpraktijk leidraad zijn, bieden we de beste basis voor burgerschap. En als de samenvatting van de wet de norm is op school, is er een veilig klimaat voor iedereen.

Oefen daarom in christelijke deugden, die vooral gericht zijn op de Ander en de ander. Die oefening begint niet bij kinderen, maar bij bestuur, directie en leerkrachten. Gods Woord reikt genoeg aan. Oefen, verinnerlijk die deugden, in biddend opzien tot Hem Wiens zegen onmisbaar is. Wat is een Bijbelse levenshouding en hoe is (ook in uitwendige zin) merkbaar dat onze kinderen christelijk onderwijs ontvangen? Gewetensvorming is cruciaal.

4. Laat het ‘scherm’ de vertellingen niet verdringen. Juist vertellen is op de Bijbel gebaseerd. Hoe vaak wordt deze opdracht verstrekt aan opvoeders. Vertellen vraagt om aandacht en concentratie, vraagt een goede relatie en een voortdurende wisselwerking tussen verteller en luisteraars. Waardeer en agendeer de Bijbelvertellingen en kerk- en vaderlandse geschiedenis. Neem er de tijd voor en oefen als onderwijzer en heenwijzer in vertellen en verwoorden. Een echt verhaal doet meer dan duizend beelden!

Toekomende stad

Ondertussen moeten we ons realiseren dat onze scholen onder het vergrootglas liggen. Het is dus van belang om te laten zien dat we geloofwaardig werk willen maken van goed bestuur en van goed onderwijs. Van verantwoordelijk burgerschap in onze democratische rechtsstaat.

Essentieel is dat we, ook voor die persoonsvorming, het verschil peilen tussen het hedendaags levensgevoel en de Bijbelse gerichtheid van ons leven. Voor de tijdgeest staat voorop dat ieder voor zich in dit leven zijn vleugels kan uitslaan, comfortabel kan leven, zijn hart kan volgen. Als dat voor ons ook leidend is, kunnen we de Bijbelse visie op huwelijk en seksualiteit niet meer uitleggen. Wat is dan de basishouding? Afhankelijkheid, dienstbaarheid en verantwoordelijkheid tegenover God en tegenover elkaar. De gebrokenheid door de zonde erkennen en de toekomende stad zoeken in de weg van wedergeboorte en bekering.

Blijft daar ruimte voor? Dat weten we niet. Er geldt op dit moment een grondwettelijke vrijheid van onderwijs – evenzeer voor scholen met een liberale levensvisie als voor christelijke scholen. Voor ons is daarbij van belang dat we blijven uitleggen wat de Bijbelse levensvisie voor ons betekent en waarom de reformatorische school voor de ouders zo belangrijk is. Maar boven alles regeert God.

Wilt u hier verder over nadenken, wilt u hiermee aan de slag of heeft u vragen? Neem gerust contact met ons op!

Lees ook: Ondersteuning implementatie Code Goed Bestuur

A.R. (Arno) Bronkhorst MME

Bestuurder

Stel een vraag

Mr. drs. J. (Jaco) van den Brink

Onderwijsadvocaat

Stel een vraag