Maatregelen minister rond meldpunt sociale veiligheid

Minister Wiersma heeft zijn plannen gedeeld rond een meldpunt sociale veiligheid en een bindend klachtenstelsel. We delen de hoofdpunten en onze reflectie.

In een brief aan de Tweede Kamer (23 december 2022) geeft de minister een update over de voortgang van zijn plannen. De meeste activiteiten zijn beleidsmatig, zoals:

• het onderhouden van een expertisenetwerk over sociale veiligheid op school,
• het ontwikkelen van een wegwijzerwebsite,
• het lanceren van een communicatiecampagne.

Het doel daarvan is dat mensen met klachten over hun veiligheidsbeleving op school altijd ergens terecht kunnen – ook extern – en ook weten waar ze terecht kunnen. Niemand mag tussen wal en schip vallen.

Extra loket

De minister wil verder binnen zijn eigen ministerie een loket openen als vangnet voor mensen die door geen van de bestaande klachtinstanties geholpen kunnen worden.

De veldpartijen met wie de minister sprak, hebben verder aangegeven dat een nieuw en extra meldpunt alleen maar verwarring geeft. Wel blijft de minister hameren op het belang van een goede ‘escalatiemogelijkheid’: er is immers nog geen instantie (afgezien van de rechter) die in een concrete casus een school verplicht tot de orde kan roepen als dat echt nodig is.

Bindend advies klachtencommissies

Daarom werkt de minister aan een bindend advies door de onafhankelijke klachtencommissies. In zijn kamerbrief van 18 november (“Vrij en veilig onderwijs”) had hij dit ook al aangekondigd. Nu geeft hij aan dat hij dit nog deze kabinetsperiode wil regelen.

Daarbij gaat het om de externe klachtencommissies waarbij scholen aangesloten moeten zijn. De openbare schoolbesturen zijn aangesloten bij de LKC (Landelijke Klachtencommissie, van St. Onderwijsgeschillen). De meeste bijzondere schoolbesturen zijn aangesloten bij de commissies van de GCBO. De VBSO heeft een eigen onafhankelijke klachtencommissie.

Voor- en nadelen

Nu kan een bindend advies door klachtencommissies wellicht in sommige gevallen een gunstig effect hebben. Het zal ongetwijfeld de toch al groeiende positie en uitsprakenstroom van de commissies aanzienlijk versterken. En wanneer een leerling daarmee geholpen is, of het bijdraagt aan het verbeteren van de zorg op een school, is dat winst.

Tegelijkertijd is een grondige afweging van de voor- en nadelen dringend gewenst. Draagt het werkelijk bij aan verbeteringen op scholen? Nu zien we in de praktijk dat scholen de adviezen van klachtencommissies bijna altijd ook opvolgen. En ook zien we duidelijke nadelen van een overvloed aan klachtencommissie-uitspraken: het leidt tot een fijnmazig netwerk van regels op een terrein waar de pedagogiek leidend moet zijn.

Geef leraar meer vertrouwen

Laat de leraar met zijn pedagogisch hart zich vooral inspannen voor de zorg voor de veiligheid van leerlingen, niet de jurist die beoordeelt of de goede protocollen gevolgd zijn. Die leraar zal ook wel eens fouten maken, maar het gaat ook fout als hij geen leraar meer kan zijn.

Mr. drs. J. (Jaco) van den Brink

Onderwijsadvocaat

Stel een vraag