Terugblik op regioavonden | Het ambacht van de schoolbestuurder

Wat is nu goed bestuur? Tijdens de regioavonden in september heeft Dick den Bakker met ons nagedacht over het ambacht van de schoolbestuurder. Voordat we naar zijn verhaal gaan luisteren gaat Gods Woord open.

‘Bijbels en biddend dienen’ als toezicht en bestuur. Aan de hand van Kolossenzen 3 : 18 – 4 : 6 zijn hierover enkele gedachten gedeeld. De kanttekeningen lichten toe: Die dient, moet ook de mensen dienen, maar voornamelijk den Heere, Dien hij van al zijn doen moet rekenschap geven. Als het gaat over besturen van een school, kan de lijn worden getrokken met wat er wordt gezegd over heren en dienstknechten (4:1). We hebben de verantwoordelijkheid volgens wet- en regelgeving te besturen en te leiden. Daarbij mag van ons als werkgevers ‘billijkheid en christelijke mededogendheid’ worden verwacht. Goed besturen kan alleen met gebed om Gods hulp voor onszelf en voor elkaar. Leerzaam is ook wat Paulus nog meegeeft als het gaat over hoe we in de samenleving hebben te staan en daarin met onze boodschap en naaste omgaan.

Het ambacht van de schoolbestuurder
Vanuit zijn bestuurlijke ervaring en zijn onderzoek is Dick den Bakker tot bepaalde inzichten gekomen. Hij heeft zijn bevindingen samengevat in vijf kernbegrippen: ambacht, bescheidenheid, liefde, niet-maakbaarheid en gemeenschapszin.

Hij spreekt over het ambacht van de schoolbestuurder, tevens de titel van zijn boek. Een ambacht vraagt grote betrokkenheid en vakmanschap. Een schoolbestuurder past ook bescheidenheid. Er is niet bekend wat de relatie tussen het bestuurlijk handelen en de opbrengsten is. Er wordt liefde gevraagd van de schoolbestuurder. Liefde voor de leerlingen, voor de medewerkers, dat betekent ook een zekere mildheid. Behandel de ander zoals jezelf behandeld wilt worden, zegt hij.  Besef als bestuurder dat het onderwijs niet maakbaar is. Als bestuurder en toezichthouder sta je voor een gezamenlijke opdracht. Hij heeft het ook over gemeenschapszin. Samen het goede zoeken voor de schoolorganisatie en vooral voor de kinderen.

De persoon van de bestuurder is bepalend voor de vervulling van de rol.

Community governance
Aan het eind van zijn onderzoek concludeert Den Bakker dat community governance een waardevolle vorm van besturen kan zijn, waarin gemeenschapszin een centrale plaats inneemt. Tijdens de bespreking van een aantal stellingen bleek dat veel schoolbesturen zich herkennen in deze manier van besturen. Als VBSO willen we verder nadenken over hoe we deze gedachte van community governance een vervolg kunnen geven.

Na de pauze wordt een toelichting gegeven op de uitgangspunten voor de VBSO-leden en op het concept moreel en professioneel profiel.
Ook volgt uitleg over het VBSO-plein en de manier waarop dit ingezet zal worden. Tenslotte wordt er iets verteld over de in ontwikkeling zijnde routekaart ‘Beleidsvorming bestuur en toezicht’ en de routekaart rond het proces om tot een nieuw schoolplan te komen. Deze onderdelen worden verder uitgewerkt en te zijner tijd met u gedeeld.

Samen met onze leden hopen we de komende tijd verder na te denken over de vraag in hoeverre community governance voor ons van betekenis kan zijn.

De volgende regioavonden zijn D.V. 17 en 24 maart 2026.