De troonrede van prinsjesdag 2025 was bescheiden van toon. Voor het onderwijs werd zelfs geen beleid genoemd. Bij de OCW-begroting vallen vooral de bezuinigingen op. Toch blijkt dit (demissionair) kabinet wel degelijk een bepaald beleid voor het onderwijs voor ogen te hebben. De nieuwe minister Moes laat kennelijk bepaalde elementen van de VVD-gekleurde sturing nog in stand.
De kleinere hoeveelheid financiële middelen maakt het natuurlijk moeilijk, maar toch lijkt een gemiste kans dat er niet wordt geïnvesteerd in het gemeentefonds voor onderwijshuisvesting (in navolging van eerdere onderzoeksrapporten). Daar is althans niets van terug te vinden, terwijl dat juist een doel is waarin de meeste politieke partijen elkaar moeten kunnen vinden.
Verder spreekt de beleidsparagraaf bij de OCW-begroting over de focus op basisvaardigheden, vernieuwd curriculum en extra geld voor professionalisering van onderwijspersoneel en terugdringen lerarentekort. Aan de Stichting School en Veiligheid wordt een subsidie toegekend om sociale veiligheid op scholen te bevorderen (deze stichting komt doorgaans met nuchtere, neutrale aanbevelingen).
Verder wil het kabinet naar meer “gerichte bekostiging”. Structurele in plaats van tijdelijke subsidies (dat is mooi), maar wel meer geoormerkt. Er moet bijvoorbeeld (na 2027) aanvullende bekostiging komen voor “school en omgeving, schoolmaaltijden en de brugfunctionaris”.
Andere manieren waarop de overheidssturing onverminderd aanwezig blijft, zijn wetsvoorstellen:
- om “evidence-informed” onderwijs als deugdelijkheidseis toe te voegen;
- om te verduidelijken “dat het schoolbestuur het maatschappelijk belang mee moet wegen in beslissingen die het maakt”;
- kleinescholentoeslag wordt dunbevolktheidstoeslag;
- voor “versterken inspraak leraren en schoolleiders”;
- voor “eisen stellen aan het bestuur en intern toezicht”.
Tegenover deze extra sturing vanuit de overheid staat de VBSO kritisch. Goed onderwijs is immers vooral gebaat bij een gemeenschapsdenken in en om de school, niet bij nog meer wetgeving. Vooral is op onze scholen nodig dat we ons afhankelijk weten van God en ons richten naar Zijn Woord.
Laten we daarom ook de oproep uit het slot van de troonrede voortdurend ter harte nemen: bidden om wijsheid van Boven voor allen die ons regeren.

