Segregatie

Een iegelijk zie niet op het zijne, maar een iegelijk zie ook op hetgeen der anderen is. Want dat gevoelen zij in u, hetwelk ook in Christus Jezus was.

Filippenzen 2: 4 en 5

In deze tijd van individualisering staat de gemeenschapszin onder druk: de sociale cohesie – de bereidheid om samen met anderen, ook van buiten je eigen gemeenschap, te leven en te werken – verbrokkelt. Scholen hebben de opdracht om sociale cohesie te bevorderen, en daarmee segregatie tegen te gaan. De school is namelijk een oefenplaats voor en een voorbereiding op participatie in de samenleving. In het onderwijs merken we daar een toegenomen bewustzijn voor, ook in de reformatorische scholen. De scholen nemen vanuit de eigen identiteit kennis van de (ontwikkelingen in de) samenleving en brengen leerlingen in contact met de diversiteit in de samenleving. Tegelijkertijd is de winstwaarschuwing dat het onderwijs geen panacee voor alle kwalen, geen duizend dingen doekje, is. De invloed van onder andere de thuissituatie is, ook in het leren omgaan met de veelkleurige maatschappij, primair van belang.

Het is een misvatting dat opgroeien in een homogeen milieu – waarin de thuissituatie, de kerk en de school bij elkaar aansluiten – zorgt voor segregatie. ‘Hokjesscholen’ zouden integratie in de samenleving in de weg staan. Uit onderzoek blijkt het tegendeel, namelijk dat opgroeien in een eenduidige waardengemeenschap juist zorgt voor een bovengemiddelde participatie in de samenleving. Dat vraagt enerzijds om een heldere identiteit van de school waar leerlingen gevormd worden én anderzijds vraagt het om een open houding om vanuit eigenheid de ontmoeting met de ander aan te gaan. Juist wie zelf goed geworteld is in een samenhangend mens- en wereldbeeld kan de anderen met liefde en belangstelling ontmoeten.

Verder lezen:

• Inspectie van het Onderwijs (2018). De staat van het onderwijs 2016/2017.
• Oberon, Kohnstamm Instituut, en KBA Nijmegen (2020). Alle scholen toegankelijk: een open deur? Toelatingsbeleid en toegankelijkheid in het funderend onderwijs.